ΣΧΟΛΗ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ

ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ

ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

GEB0501

ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ

5

ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Διαλέξεις 2
Εργαστήριο / Εργ. Ασκήσεις 2
Ασκήσεις (Πράξης κ.λ.π.) 0

ΣΥΝΟΛΟ ΩΡΩΝ

4 5
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Γενικού Υποβάθρου (ΓΥ)
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ελληνική
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS ΟΧΙ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)

2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτητές-τριες να διδαχθούν τις βασικές αρχές της Φυτοπαθολογίας.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές-τριες θα πρέπει να είναι σε θέση:
1. Να κατανοήσουν την έννοια της ασθένειας και να γνωρίσουν τα βιοτικά-αβιοτικά αίτια των ασθενειών των καλλιεργούμενων φυτών.
2. Να γνωρίζουν τα συμπτώματα και σημεία των μυκητολογικών ασθενειών που θα επιτρέπει την ορθή διάγνωση των προσβολών που εκδηλώνονται στα καλλιεργούμενα φυτά
3. Να γνωρίζουν τη μορφολογία, φυσιολογία και αναπαραγωγή των μυκήτων.
4. Να γνωρίζουν τη μορφολογία, τη φυσιολογία, την αναπαραγωγή των σημαντικότερων παθογόνων αιτίων των ασθενειών των καλλιεργούμενων φυτών (μυκήτων, βακτηρίων, ιών, φυτοπλασμάτων).
5. Να γνωρίζουν τους μηχανισμούς παθογένεσης, καθώς και τους μηχανισμούς άμυνας των καλλιεργούμενων φυτών.
6. Να γνωρίζουν τις πηγές των μολυσμάτων, τους τρόπους μετάδοσής τους, την επιδημιολογία, τις δυνατότητες καταπολέμησης των ασθενειών των φυτών (χημική, βιολογική, ολοκληρωμένη καταπολέμηση).

Γενικές Ικανότητες

Οι πτυχιούχοι μετά την απόκτηση του πτυχίου θα:
- έχουν το θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο που αφορά το γνωστικό πεδίο της επιστήμης της Γεωπονίας και της διαδικασίας της φυτικής παραγωγής
- έχουν την δυνατότητα της δημιουργικής αξιοποίησης των επιστημονικών γνώσεων και της σύγχρονης τεχνολογίας για την ανάπτυξη και φροντίδα των πάσης φύσεως φυτικών καλλιεργειών καθώς και την παραγωγή και εμπορία φυτικού αναπαραγωγικού υλικού
- έχουν αποκτήσει το αναγκαίο γνωστικό υπόβαθρο ώστε να είναι δυνατή η πρόσβασή τους σε μεταπτυχιακές σπουδές
- είναι σε θέση να εφαρμόζουν κατάλληλα τις θεωρητικές και πρακτικές τους γνώσεις που έχουν αποκτηθεί κατά την περίοδο των σπουδών.
- έχουν αποκτήσει επάρκεια στην αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών και ικανότητα πραγματοποίησης αυτόνομων και ομαδικών εργασιών
προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Εισαγωγή. Αντικείμενο της Φυτοπαθολογίας, Ιστορική αναδρομή.
Έννοια της ασθένειας, βιοτικά-αβιοτικά αίτια ασθενειών των καλλιεργούμενων φυτών.
Μύκητες ως αίτια ασθενειών των φυτών.
Συμπτώματα μυκητολογικών ασθενειών.
Βιολογικές σχέσεις μυκήτων-ξενιστών.
Μορφολογία-Φυσιολογία-Αναπαραγωγή μυκήτων. Ταξινόμηση μυκήτων.
Μηχανισμοί παθογένεσης. Μηχανισμοί άμυνας των φυτών.
Επιδημιολογία μυκητολογικών ασθενειών. Τετράεδρο της ασθένειας. Πηγές μολυσμάτων, τρόποι διασποράς φυτοπαθογόνων μυκήτων. Βιολογικοί κύκλοι μυκήτων.
Μέθοδοι καταπολέμησης των μυκητολογικών ασθενειών. Διάγνωση μυκητολογικών ασθενειών.
Αντιπροσωπευτικές μυκητολογικές ασθένειες: Περονόσπορος της πατάτας, Φουζικλάδιο της μηλιάς.
Προκαρυωτικοί μικροοργανισμοί ως αίτια ασθενειών.
Συμπτώματα βακτηριολογικών ασθενειών.
Βακτήρια, φυτοπλάσματα: μορφολογία-αναπαραγωγή-ταξινόμηση. Μέθοδοι διάγνωσης προκαρυωτικών παθογόνων.
Τρόποι μόλυνσης. Πηγές μολυσμάτων και τρόποι διασποράς.
Επιδημιολογία προκαρυωτικών ασθενειών.
Αντιμετώπιση προκαρυωτικών ασθενειών.
Αντιπροσωπευτικές προκαρυωτικές ασθένειες: Βακτηριακό έλκος της τομάτας, Bακτηριακό κάψιμο των μηλοειδών, σκούπα της μηλιάς.
Ιοί ως αίτια ασθενειών
Χαρακτηριστικά των ιών (μορφολογία, σύνθεση και δομή των ιικών πρωτεϊνών και των νουκλεϊκών οξέων), Δορυφορικοί ιοί και δορυφορικά RNA.
Ταξινόμηση φυτικών ιών.
Συμπτώματα ιολογικών ασθενειών.
Μέθοδοι διάγνωσης. Μόλυνση των φυτών και μετακίνηση των ιών στο φυτό-ξενιστή. Φυσιολογία ασθενών φυτών.
Τρόποι μετάδοσης, επιδημιολογία και στρατηγικές αντιμετώπισης φυτικών ιών.
Παθογόνα που προκαλούν ασθένειες παρόμοιες με αυτές των ιών (ιοειδή, φυτοπλάσματα).
Αντιπροσωπευτικές ιολογικές ασθένειες: ευλογιά δαμασκηνιάς, ριζομανία τεύτλων, μωσαϊκό αγγουριάς. Κηλιδωτός μαρασμός της τομάτας.
Φανερόγαμα παράσιτα. Αίτια μη παρασιτικών ασθενειών.

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Πρόσωπο με πρόσωπο (Διαλέξεις-Εργαστήρια)
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Χρήση Τ.Π.Ε. με υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class στην διδασκαλία, στην εργαστηριακή εκπαίδευση και στην επικοινωνία με τους φοιτητές-τριες

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις 36
Εργαστηριακές ασκήσεις και διεξαγωγή πειραμάτων 36
Αυτοτελής μελέτη 78
Σύνολο Μαθήματος (25 ώρες φόρτου εργασίας ανά πιστωτική μονάδα) 150
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 1. Επίσημη γραπτή ή προφορική τελική εξέταση θεωρίας (60%) στο μέσο και τέλος εξαμήνου
(στο μέσο του εξαμήνου η γραπτή
εξέταση είναι προαιρετική)
Η γραπτή τελική εξέταση της θεωρίας περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
- Συγκριτική αξιολόγηση στοιχείων θεωρίας

2. Γραπτή εξέταση εργαστηρίου στο τέλος του εξαμήνου (40%).
Οι εξετάσεις του εργαστηρίου περιλαμβάνουν:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
- Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
- Επίλυση προβλημάτων

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :

Φυτοπαθολογία’ Ε.Κ. Τζάμος, Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης, Αθήνα 2004 [ISBN 960-351-536-1].
‘Αρχές και Μέθοδοι Καταπολέμησης των Ασθενειών των Φυτών’ Σ.Γ. Γεωργόπουλος, Β.Ν. Ζιώγας, Αθήνα 1992.
’Γενική Φυτοπαθολογία’ Α.Γ. Ηλιόπουλος, Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ και Α. Ηλιόπουλος, Αθήνα 2004 [ISBN 960-8002-22-2].
‘Plant Pathology’ G.N. Agrios 5th Εdition, Academic Press, Inc., San Diego, California, USA.
‘Essential Plant Pathology textbook and CD-ROM’, The American Phytopathological Society, St. Paul, Minnesota, USA.
-Συναφή επιστημονικά περιοδικά: